تاریخچه و خاستگاه پولشویی

در خصوص تاریخچه و خاسنگاه اصطلاح پولشویی تعابیرو تفاسیر مختلفی وجود دارد. برخی عنوان می کنند از زمانی که فساد مطرح شده پولشویی وجود دارد برخی اشاره می­کنند از زمانی که پول خلق شده پولشویی وجود دارد و برخی نیز کشف چمدان 600 میلیون دلاری پول حاصل از قاچاق مواد مخدر در فرودگاه پالرمو ایتالیا و دستگیری عوامل مافیایی را بعنوان تاریخ پولشویی ذکر می­کنند. عده ای دیگر قضیه رسوایی واتر گیت در زمان انتخابات نیکسون رئیس جمهور امریکا و مطبوعاتی شدن این موضوع برای اولین بار توسط مشاور وی را سرآغاز این موضوع می­دانند. ولیکن وجه تسمیه واژه Money laundering به واژه Laundromat یعنی رختشویخانه بر می­گردد که عمدتاً در زمان فعالیت گروه مافیایی در آمریکا از جمله آل کاپون رواج پیدا کرد بدین صورت که باندهای مافیایی درآمدهای هنگفتی از فعالیتهای مجرمانه و غیر قانونی خود کسب می­کردند و برای اینکه این وجوه را قانونی جلوه دهند اقدام به نصب دستگاه رختشویخانه در نقاط مختلف ایالات آمریکا نموده و درآمدهای خود را به این کسب و کار و سایر کسب و کارهای که با پول نقد سرو کار داشت مانند کارواش، رستوران ها و فروشگاه های زنجیره ای و ... انتصاب می­دادند.

در ین بخش به زندگینامه آل کاپون و اقدامات و فعالیت وی پرداخته می شود.  

آل کاپون معروف‌ترین گانگستر و تبهکار آمریکا و بزرگترین نماد قانون شکنی در دهه ۱۹۲۰ آمریکاست. آلفونسه گابریل کاپون (Alphonse Gabriel Capone) که با نام Alfonso "Scarface" Capone نیز می‌شناسند، در ۱۷ ژانویه سال ۱۸۹۹ متولد شد و در ۲۵ ژانویه ۱۹۴۷ زندگی را بدرود گفت. هرچند در کارت شناسایی‌اش به عنوان فروشنده اثاثیه دست دوم معرفی شده بود، اما در واقع یک گانگستر آمریکایی بدنام طی سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ بود. اصلیت کاپون ناپلی بود، یک ناپلی متولد شده در نیویورک که تبهکاری را از بروکلین آغاز کرد و سپس به شیکاگو نقل مکان کرد و تبدیل به بدنام‌ترین مجرم این شهر شد.

ر اواخر دهه ۱۹۲۰ در لیست سیاه ادارهتحقیقات فدرال آمریکا قرار داشت، نهایتاً در سال ۱۹۳۱ توسط حکومت فدرال به جرم فرار از پرداخت مالیات متهم شناخته شد. او در سال ۱۹۳۱ به جرم پرداخت نکردن مالیات به ۱۱ سال زندان محکوم شد و در سال ۱۹۳۲ به زندان آتلانتا فرستاده شد. او همچنین مقداری از دوران محکومیتش را در زندان آلکاتراز گذراند. در زندان دچار مشکلات روحی و روانی شد. حتی چند ماه آخر محکومیت را در بیمارستان روانی گذراند. او در سال ۱۹۴۷ در پی ایست قلبی درگذشت.[۲]

پدر آل کاپون، گابریل کاپونی یک آرایشگر از شهری کوچک به نام گاستلاماره دی استابیا در ۲۵ کیلومتری جنوب ناپل بود و مادرش، ترسینا رایولا، خیاط اهل شهر کوچکی به نام انگری در جنوب غربی ایتالیا بود.[۳] این زوج که هفت فرزند پسر و دو فرزند دختر داشتند، در سال ۱۸۹۴ به آمریکا مهاجرت کردند و در ویلیامزبورگ در نزدیکی بروکلین ساکن شدند.

آل کاپون از سنین نوجوانی با ارتکاب جرم‌های کوچک، بزهکاری را آغاز کرد، در ۱۴ سالگی به دلیل درگیر شدن با یکی از معلمان مجبور به ترک دبیرستان شد. در این زمان او به گروه جنایتکاری به نام «Five Points Gang» به رهبری فرانکی یل (Frankie Yale) پیوست و از آن پس به عنوان متصدی بار در یک مهمانخانه به نام Harvard Inn که به یل تعلق داشت مشغول به کار شد.

در یکی از زد و خوردهایش، قاتلی به نام فرانک گالوچیو (Frank Gallucio)، گونه چپ کاپون را با چاقو شکاف داد و باعث شد لقب «صورت زخمی» تا آخر عمر با آل کاپون همراه شود. او در سال ۱۹۱۸ با یک دختر ایرلندی (به نام Mae Coughlin) ازدواج کرد و در همان سال صاحب پسری شد که او را «آلبرت سانی فرانسیس کاپون» (Albert "Sonny" Francis Capone) نام نهاد. در این ایام کاپون کماکان در خدمت فرانکی یل بود و به اتفاق همسرش یک سال در بروکلین زندگی کرد.  در پی ارتکاب به دو فقره قتل، یل به ناچار او را به شیکاگو فرستاد تا آب‌ها از آسیاب بیفتد، این نقل مکان آغازی بود برای یکی از بدنام‌ترین تبهکاران در تاریخ معاصر کشور آمریکا.

کاپون در خانه کوچکی واقع درCicero در حومه شیکاگو، منزل گزید و در تشکیلات یک تبهکار حرفه‌ای به نام جانی توریو (Johnny Torrio) که رئیس اسبق یل بود، مشغول به کار شد. توریو بلافاصله به استعداد کاپون پی برد و کلیه کارهای خلافی را که در زمینه قمار، مشروبات الکلی و ... انجام می‌داد، به کاپون واگذار کرد. یکی از اقدامات او تقلب در رای گیری انتخاب شهردار Cicero بود، کاپون در پای صندوق‌های رای مردم را با تهدید وادار به رای دادن به توریو کرد و نهایتاً توریو با اکثریت آرایی که با زور بدست آورده بود، موفق به کسب مقام شهرداری شد.

اما در کمال ناباوری یک هفته بعد او ادعا کرد که کاپون را از شهر اخراج خواهد کرد. کاپون در یک ملاقات خصوصی با شهردار قلابی او را به شدت مضروب کرد. سرانجام زمانی که توریو هدف شلیک گلوله یکی از افراد گروه رقیب قرار گرفته و تصمیم به ترک شیکاگو گرفت، کاپون جای او را گرفت و به «رئیس بزرگ» تبدیل شد.

سقوط کاپون

کاپون به عنوان یک تبهکار زیرک هیچ مدرکی از کارهای خلاف خود بر جا نمی‌گذاشت. او یک شبکه جاسوسی بسیار گسترده در شیکاگو داشت و در شناسایی دشمنان تبحر خاصی داشت و قبل از اینکه هر دشمنی بیش از اندازه قدرتمند شود، نقشه قتلش را کشیده بود. یکی از معروفترین عملیات‌هایی که توسط کاپون و گروهش انجام شد، قتل‌عام روز ولنتاین - ۱۴ فوریه - سال ۱۹۲۹ بود، چهار نفر از اعضای گروه کاپون وارد یک گاراژ در خیابان Clark شدند، ساختمان گاراژ در واقع مقر فعالیت قاچاق مشروبات الکلی گروه رقیب کاپون بود. دو نفر از افراد کاپون لباس پلیس به تن داشتند و همین امر باعث شد افراد گروه رقیب که ۷ نفر بودند با تصور حمله پلیس، اسلحه‌های خود را به زمین نهاده و پشت به دیوار بایستند، افراد کاپون با دو تفنگ و دو مسلسل، بیش از ۱۵۰ گلوله به آنان شلیک کردند، شش نفر آنان به قتل رسیدند و نفر هفتم که یکی از اعضای گروه خودآل کاپون بود، به طرز معجزه آسایی از مهلکه گریخت.

اما سرانجام در سال ۱۹۲۷ تصویب قوانین جدید این اجازه را به دولت داد که او را به جرم فرار از پرداخت مالیات محکوم کند، در این زمان کاپون تصمیم به ترک شیکاگو گرفت و در جستجوهایی که به منظور یافتن مکانی مناسب برای اقامت، دریافت که در آمریکا وجه بسیار پلیدی دارد و توده مردم از او و گروهش تنفر دارند. از آن پس بود که تصمیم گرفت چهره اجتماعی محبوبی از خود بسازد، او به فقرا کمک می‌کرد، در محلات فقیر نشین رستورانهای رایگان بر پا می‌کرد، در امور خیریه شرکت می‌کرد و حتی کلوپ شبانه خود را در اختیار هنرمندانی چون چارلی پارکر (Charlie Parker) و بینگ کرازبی (Bing Crosby) قرار می‌داد.

او بعد از شیکاگو در سال ۱۹۲۸ فلوریدا را برای ادامه زندگی‌اش برگزید. فرانک ویلسون، تنها ماموری که در پی تعقیب کاپون و کار بر روی پرونده او بود، توانست مدارکی مبنی بر درآمد غیر قانونی کاپون از راه قمار یافته و او را به جرم پرداخت نکردن مالیات بر درآمد دستگیر کند. در سال ۱۹۳۱ علی‌رغم تلاش‌های بسیار کاپون و اطرافیانش، دادگاه او را به ۱۱ سال زندان و پرداخت جریمه نقدی محکوم کرد. در سال ۱۹۳۲ او به زندان آتلانتا فرستاده شد، دو سال بعد او را تحت مراقبت شدید به زندان آلکاتراز فرستادند، با گذشت زمان او دچار بیماری روانی شد، تا حدی که مدت‌های مدید سلولش در زندان را ترک نمی‌کرد. او ماه‌های آخر محکومیتش را در بیمارستان روانی سپری کرد.

سالهای پایانی و مرگ

باند کاپون در غیابش توسط گروه‌های رقیب مضمحل شد. علاوه بر این، در ۲۰ سال آخر زندگی به طور جدی سلامتی و وزن خود را از دست داده بود، ضمناً سلامت جسمی و روانی اش تحت تأثیر سفلیس عصبی رو به وخامت گذاشته بود. در سال ۱۹۴۶، بر طبق معاینات پزشکش و روانپزشک بالتیمور نتیجه گرفته شد که که کاپون، با توجه به آسیب‌های مغزی ناشی از سیفلیس، سطح درک و توانایی ذهنی اش مانند یک کودک ۱۲ ساله بود. او اغلب با بی حوصلگی در مورد کمونیست‌ها، خارجی‌ها و چیزهایی حرف می‌زد که می‌خواستند با توطئه‌ای او را در سلول زندان اوهایو بکشند.[۵] در سال ۱۹۴۷ او بر اثر ایست قلبی درگذشت و در قبرستان Mount Olivet در شیکاگو در کنار پدر و برادرش به خاک سپرده شد اما در ماه مارس سال ۱۹۵۰ بقایای هر سه عضو این خانواده را به قبرستان Mount Carmel منتقل کردند. هم‌اکنون عکس Al Capone در زندان آلکاتراس که به موزه تبدیل شده‌است به عنوان یکی از مشهور ترین زندانیان به نمایش گذاشته شده‌است. استیو کارور کارگردان آمریکایی، فیلمی را با نگاه به زندگی او در سال ۱۹۵۹ ساخت.

شباهت پولشویی و تامین مالی تروریسم در پنهان کردن منشاء وجه غیر قانونی می باشد ولیکن تفاوت های عمده این دو واژه  در جدول زیر آمده است .

همانطور که در جدول فوق آمده از بعد انگیزه، پولشویان با هدف کسب سود اقدام به پولشویی می نمایند ولیکن انگیزه و هدف تامین مالی تروریسم عمدتاً ایدئولوژیکی است بطوریکه در حال حاضر گروههای تروریستی هماننده القاعده در افغانستان و پاکستان و گروه داعش در عراق و سوریه و بوکوحرام در نیجریه با بیان برخی از عقاید جدید فعالیت تروریستی انجام می دهند. در خصوص منشاء وجه در پولشویی صرفاً غیر قانونی و مجرمانه است در حالی که در تامین مالی تروریسم منشاء وجه می­تواند قانونی و غیر قانونی باشد در حال حاضر برخی از کشورهای منطقه وجوه قانونی خود را صرف کمک به گروه داعش می­کنند. حجم پول در فعالیت پولشویی زیاد است ولیکن در تامین مالی تروریسم به جای پول عمدتاً کمک­های انسانی،  تسلیحاتی و تجهیزاتی به گروههای تروریستی صورت می گیرد. مدل عملیاتی پولشویی استفاده از شرکتهای پوششی بوده ولیکن در تامین مالی تروریسم از موسسات خیریه و افراد عمدتاً استفاده می شود. اثر نهایی پولشویی شستشوی منابع غیر قانونی ولیکن در تامین مالی تروریسم انجام عملیات تروریستی  می باشد.